Asur Tabletlerinden Kütüphanelere...

En eski metin koleksiyonları, IV. binyıldan fazla bir süre önce Mezopotamya'da, Sümer ve Akkad sitelerindeki « tablet evlerinde" toplandı. Bu sitelerde devlet hizmetindeki memurlar, yıldızların gözleminden çıkardan kehanetleri, olağanustu olayları (canavar doğuran kadınlar, gelecekten haber veren rüyalar, doğal afetler) ve hükümdarların mülkünün, tapınakların yönetimiyle ve devletin düzeniyle ilgili idari ve politik belgeleri toplayıp saklama gayreti içindeydiler.
Yazımcının  İşi
Söz konusu metinler, pişirilmemiş kil üstüne, ucu sivriltilmiş kamışlarla yazılıyordu. Bu malzeme çabuk bozuluyor yok olabiliyordu. Bu yüzden ilk kütüphanelerin görevi, metinleri saklamaktan çok, bunları sürekli olarak yenilemekti. Yazıcılar zamanIarını bozulmuş tabletleri yeniden yazmakla geçinyor, çömezleriyse yalnız krallık mektupları kopya ederek değil, hukuk anlaşmalarını ve Antikçağ uygarIıklarının temelini oluşturan destanlardan başlayarak edebi eserleri de tabletler üzerine geçirerek deneyim kazanıyorlardı. Bir tablet okunmaz hale gelirse, yazıcı derhal yeni bir tablet yazıyor, bozulmuş olan özgün tabletleri çöpe atıyordu.
Antik toplumların karşı karşıya kaldığı bu zorunluluk, ilkel kütüphanelerle ilgili olarak iki önemli özelliği ortaya koyar.Üzerinde yüzyıllar boyu yaşanmış bir sit alanında ele geçirebildiğimiz tabletlerde ancak son dönemle ilgili tabletlerdir.Bir tablette rastlanan tarih, metnin yazılış tarihi hakkında ipucu vermez.
      Günümüze ulaşan en eski kütüphanelerden ikisi, kral Asurbanipal'in (MO ykl, 669-ykl. 627) Ninova'da kurdurttuğu Yazı ve Bilgelik tanrısı Nabu'nun koruması altındaki kütüphane Şanlıurfa'da  Sultantepe  kütüphanesindedir. Bu kütüphane adını, arkeolojik kazıların yapıldıgı yerden almaktadır. Burada, din adamı Kurdi-Nergal'e ait bir tablet koleksiyonu bulunmuştur; bu koleksiyondaki tabletlerin en yenileri tarihi Yeni Asur İmparatorluğu'nun yıkılış dönemine (M.Ö. 612) rastlar.
    Kütüphanelerde belli sırasıyla kitableciler, papirüs üstüne yazılmış metinler (Eski Mısır, Helenislik Yunan uygarlıgı, Roma), parşömenciler (Latin ve Yunan AntikçağI'nın son dönemleri, Ortaçağ manastırları), kağıda basılmış kitaplar ve günümüzde de mikrofilmler, plaklar, disketler. manyetik bantar vb saklanmıştır.
   Halka açık kütüphaneler, araştırma ve İnceleme salonlarıyla, kesin sınıflandırmalarıyla, işitsel görsel bilgi sağlama imkanlarıyla okuma ve bilgiye ulaşma koşullarında devrim yarattılar. Edebi metinler, ulusal kütüphanelcıde saklarımaktadır. Bu kütüphaneler ülkede basılan her üründen bir örneği ilke olarak saklar, ayrıca, herhangi bir yazara, belirli bir edebiyat türüne, belirli bir döneme ayrılmış özel arşivlerde de söz konusu örnekler saklanır.


Daha yeni Daha eski